Onassis Fast Forward Festival 5–Athens

Μέσα από αναθέσεις, συμπαραγωγές και επιτόπιες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις σε δημόσιους οργανισμούς, ιδιωτικούς και ανοιχτούς χώρους στο κέντρο της Αθήνας, το το 5ο Onassis Fast Forward Festival διερευνά το πεδίο μιας διευρυμένης αρχαιολογίας, που επανεξετάζει επιστημονικές βεβαιότητες και ιστορικές γραμμικότητες. Υιοθετώντας διαφορετικές πρακτικές όπως αρχειακή και επιτόπια έρευνα, επιστημονική μεθοδολογία, επανοικειοποιήσεις και επαναδράσεις, οι καλλιτέχνες του φεστιβάλ αρθρώνουν έναν κριτικό στοχασμό πάνω στα μνημεία, τα τέχνεργα και τα κατάλοιπα, ο οποίος ξεδιπλώνεται σε έναν υβριδικό χώρο που υπερβαίνει διαχωριστικές γραμμές, όπως είναι αυτές για παράδειγμα μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικών δεδομένων.

Σημείωμα της Κάτιας Αρφαρά (Καλλιτεχνική επιμέλεια Φεστιβάλ).

Μετά από ειδικές αναθέσεις, καλλιτέχνες από το Τόκυο, τη Σιγκαπούρη, την Αγία Πετρούπολη, τη Στοκχόλμη, την Αθήνα, το Βερολίνο, το Παρίσι και τη Βηρυτό ανασκάπτουν το αρχαίο και πρόσφατο παρελθόν της Αθήνας για να αποκαλύψουν τις χρονικές και χωρικές διαστάσεις των υλικών τεκμηρίων και τις πολλαπλές «αλήθειες» τους. Οι αφηγήσεις τους, δημιουργημένες επί τούτου για τις εκάστοτε τοποθεσίες (site-specific), συναντούν το φαντασιακό καλλιτεχνών από άλλα μέρη του κόσμου, που προσκλήθηκαν επίσης για να μοιραστούν την έρευνά τους σε ανάλογα πεδία. Το φεστιβάλ, πιστό στη ριζωματική δομή του, εξετάζει τον σημαίνοντα ρόλο της αρχαιολογίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς στη διαμόρφωση εθνικών και θρησκευτικών ταυτοτήτων και, κατά συνέπεια, στην ερμηνεία της ιστορίας.

Με την εκταφή θαμμένων ιστοριών και λανθανουσών αφηγήσεων, το φετινό φεστιβάλ μεταμορφώνεται σε ένα παλίμψηστο, αποκαλύπτοντας πολλαπλά επίπεδα χρόνου και ύπαρξης, ίχνη βίας και καταστροφών, ιστορικές ασυνέχειες και επιστημολογικές αδιαφάνειες.

Πώς μπορεί η τέχνη να διατηρήσει μια κριτική θέση απέναντι σε ρητορικές που στιγματίζουν το δημόσιο χώρο; Μπορεί ένα καλλιτεχνικό έργο να αμφισβητήσει την αυταρχική κληρονομιά της δημόσιας μνήμης; Μπορούμε άραγε να σκάψουμε το μέλλον μιας πόλης; Είναι εφικτό να αναδυθούν εναλλακτικοί κοινωνικοί χώροι μέσα από εφήμερες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις; Πώς μπορούμε να επαναδιαπραγματευτούμε έννοιες όπως η πολιτιστική κληρονομιά σε μια πόλη σαν την Αθήνα, όπου τα κατάλοιπα του παρελθόντος θεωρούνται ως τα φυσικά τεκμήρια της αδιάλειπτης συνέχειας του ελληνικού πολιτισμού;

Το 5ο FFF αμφισβητεί εθνικιστικούς λόγους και νεοαποικιακές ρητορικές, διερευνώντας συγχρόνως αντιθετικούς προβληματισμούς πάνω στη γνώση, πέρα από δομές εξουσίας και τοπικές πολιτικές. Με ένα δεκαπενθήμερο πρόγραμμα εγκαταστάσεων, περφόρμανς, εκθέσεων, προβολών, εργαστηρίων και δημόσιων διαλόγων σε μουσεία, βιβλιοθήκες, σχολές, ερειπωμένες κατοικίες, κινηματοθέατρα, πάρκα και στην ίδια τη Στέγη, το φεστιβάλ επιχειρεί να δημιουργήσει ένα δυναμικό κοινό πεδίο ή, όπως το έθεσε ο Édouard Glissant, έναν ανοιχτό χώρο «ποιητικής αναγκαιότητας» όπου παράγονται συνεχώς σχέσεις μεταξύ των ιδεών και των φαντασιακών του ενός μέρους και των αντίστοιχων ενός άλλου.

Κάτια Αρφαρά